Dẫn Nhập KT 1 - Dẫn nhập Mác

admin

Dâng hiến cho công việc Chúa

Dẫn Nhập Kinh Thánh 1

Dẫn nhập Mác

Lời giới thiệu
Chúng ta là số một!... Chúng ta là những... nhà vô địch vĩ đại nhất, mạnh mẽ nhất, đẹp đẽ nhất. Hằng ngày, chúng ta vẫn thường nghe những lời công bố táo bạo như thế, khẳng định tính cách vượt trội của mình. Mọi người đều muốn mình là kẻ chiến thắng, muốn đứng về phía chiến thắng. Những kẻ bại trận thì chịu thua thiệt mà thôi. Điều này tương phản rõ rệt với mấy lời sau đây của Chúa Giê-xu: “Còn ai trong các ngươi muốn làm đầu, thì sẽ làm tôi mọi mọi người. Vì Con người đã đến không phải để người ta hầu việc mình, song để hầu việc người ta, và phó sự sống mình làm giá chuộc cho nhiều người” (10:44,45). Chúa Giê-xu vốn quan trọng, vĩ đại nhất - Ngài là Đức Chúa Trời nhập thể, là Đấng Mê-si-a của chúng ta - nhưng đã đi vào lịch sử như một tôi tớ. Đó là bức thông điệp của Mác. Được viết ra nhằm khich lệ các Cơ-đốc nhân người La-mã và nhằm chứng minh để chẳng còn ai nghi ngờ gì được rằng Chúa Giê-xu chính là Đấng Mê-si-a, sách Mác giới thiệu một số các bức tranh sống động nối tiếp nhanh chóng về một Chúa Giê-xu đang hành động, tự biểu hiện lý lịch đích thực của mình bằng những việc Ngài làm, chứ không nhất thiết chỉ bằng lời nói suông. Đây là một Chúa Giê-xu đang hoạt động.
Mác bỏ qua việc giáng sinh của Chúa Giê-xu, và bắt đầu bằng công tác truyền đạo của Giăng Báp-tít. Rồi lướt nhanh qua phép báp-tem của Chúa Giê-xu, việc Ngài chịu cám dỗ trong sa mạc và gọi các môn đệ, sách Mác đưa thẳng chúng ta vào chức vụ công khai của Chúa Giê-xu. Chúng ta gặp Chúa Giê-xu trực diện với một con quỉ, chữa lành một người cùi, và vừa tha tội đồng thời chữa lành cho một người bại được bạn bè trổ nóc nhà thả xuống trước mặt Chúa Giê-xu.
Tiếp theo đó, Chúa Giê-xu gọi Ma-thi-ơ (Lê-vi), dùng bữa với ông cùng với các bạn bè nhiều tai tiếng của ông. Việc này bắt đầu cuộc va chạm với người Pha-ri-si và các lãnh tụ tôn giáo khác là những kẻ tố cáo Chúa Giê-xu cùng ngồi ăn chung với những người tội lỗi và vi phạm luật ngày Sa-bát.
Trong chương 4, Mác dừng lại để đưa ra một kiểu mẫu về cách truyền dạy của Chúa Giê-xu - ẩn dụ về người gieo giống và thí dụ minh hoạ về hột cải - để rồi ông lại lao vào các hành động của Chúa Giê-xu. Ngài quở yên các lượn sóng nhận chìm cả bầy quỉ và chữa lành cho con gái Giai-ru.
Sau khi trở về Na-xa-rét vài hôm để bị chính thành phố quê hương Ngài chối bỏ, Chúa Giê-xu phái các môn đệ Ngài đi truyền bá Phúc âm khắp nơi. Sự chống đối từ phía Hê-rốt và người Pha-ri-si cứ ngày càng tăng, và Giăng Báp-tít bị chém đầu. Nhưng Chúa Giê-xu cứ tiếp tục di chuyển hoá bánh cho 5.000 người ăn, đến với một phụ nữ Si-rô Phê-ni-xi, chữa lành cho một người điếc, và hoá bánh lần này là cho 4.000 người ăn.
Cuối cùng, đã đến lúc Chúa Giê-xu phải tiết lộ lai lịch đích thực của Ngài cho các môn đệ. Họ có thật sự biết Ngài là ai không? Phi-e-rơ tuyên bố Ngài là Đấng Mê-si-a, nhưng ngay sau đó là chứng tỏ ông chẳng hiểu gì về sứ mạng của Chúa Giê-xu cả. Sau cuộc hoá hình, Chúa Giê-xu tiếp tục truyền dạy và chữa bệnh, đối đầu với người Pha-ri-si về vấn đề ly dị và gặp chàng thanh niên với vấn đề sự sống vĩnh hằng. Người mù Ba-ti-mê được chữa lành.
Các biến cố diễn tiến dồn dập hướng đến một tuyệt đỉnh. Bữa Tiệc Tối Cuối Cùng, Chúa Giê-xu bị phản nộp, chịu đóng đinh vào thập tự giá và sống lại đã được tả vẽ đầy kịch tính cùng với nhiều thí dụ hơn về những lời truyền dạy của Chúa Giê-xu. Mác vạch rõ cho chúng ta thấy một Chúa Giê-xu luôn luôn di chuyển, phục vụ mọi người, đầy lòng hi sinh và đầy ơn cứu rỗi! Lúc đọc sách Mác, bạn cần sẵn sàng để hành động, mở lòng mình ra để Đức Chúa Trời ngự vào đời sống bạn, và hãy sẵn sàng nhận lời thách thức để dấn thân phục vụ cho thế giới của bạn.
Các niên đại.
- Hê-rốt Đại đế bắt đầu trị vì, năm 37 TC
- Chúa Giê-xu ra đời năm 6/5 TC
- Đào thoát sang Ai-cập năm 5/4 TC
- Hê-rốt Đại đế thăng hà năm 4 TC
- Trở về Na-xa-rét năm 4/3 TC
- Chàng thiếu niên Giê-xu viếng đền thờ năm 6/7 TC
- Sê-sa Thi-be-rơ lên ngôi hoàng đế năm 14 TC
- Chức vụ của Giăng Báp-tít bắt đầu năm 26 TC
- Chúa Giê-xu bắt đầu chức vụ năm 26/27 C
- Chúa Giê-xu chọn mười hai môn đệ năm 28 TC
- Chúa Giê-xu hoá bánh cho 5.000 người ăn năm 29 TC
- Chúa Giê-xu bị đóng đinh vào thập tự giá, sống lại và thăng thiên năm 30 TC
Những đặc điểm quan trọng:
Chủ đích: Nhằm giới thiệu con người, công tác và những lời truyền dạy của Chúa Giê-xu.
Trước giả: Giăng Mác. Ông không phải là một trong 12 môn đệ Chúa, nhưng từng tháp tùng Phao-lô trong vòng lưu hành truyền giáo đầu tiên của ông (Cong Cv 13:13)
Đọc giả: Cho các Cơ-đốc nhân ở Rô-ma, nơi ông viết sách Phúc âm này.
Niên đại trước tác: Giữa năm 55 và 65 SC
Bối cảnh: Đế quốc La-mã dưới thời Sê-sa Thi-be-rơ. Với một ngôn ngữ phổ thông, các phương tiện chuyên chở và các hệ thống giao thông tuyệt vời, đế quốc La-mã lúc ấy đang chín muồi để được nghe bức thông điệp của Chúa Giê-xu, được lan truyền nhanh chóng từ nước này sang nước khác.
Câu chìa khoá: “Vì Con người đã đến không phải để người ta hầu việc mình, song để hầu việc người ta, và phó sự sống mình làm giá chuộc cho nhiều người” (10:45)
Các nhân vật chính: Chúa Giê-xu, 12 môn đệ Ngài, Phi-lát, các lãnh tụ Do-thái giáo.
Các địa điển chính: Ca-bê-na-um, Na-xa-rét, Sê-sa-rê Phi-líp, Giê-ri-cô, Bê-tha-ni, Núi Ô-li-ve, Giê-ru-sa-lem, Gô-gô-tha.
Những nét đặc trưng: Có lẽ sách Mác là sách Phúc âm đã được viết đầu tiên. Các sách Phúc âm khác trích dẫn trên dưới 31 câu của sách Mác. Sác Mác ghi lại nhiều phép lạ hơn bất kỳ một sách Phúc âm nào.
Bố cục:
A. Sự giáng sinh và phần chuẩn bị cho Chúa Giê-xu người đầy tớ (1:1-13)
Chúa Giê-xu đã không âm thầm đến thế gian mà chẳng có lời báo trước, hay chẳng được ai trông đợi, mong chờ. Các nhà tiên tri Cựu ước từng tiên báo rõ ràng về sự giáng lâm của Một Nhân Vật Vĩ Đại, được chính Đức Chúa Trời sai phái, sẽ ban sự cứu rỗi và hoà bình miên viễn cho cả dân Y-sơ-ra-ên lẫn toàn thể thế giới. Rồi Giăng Báp-tít đã đến, thông báo rằng cuối cùng thì Đấng Mê-si-a mà từ lâu mọi người đều mong đợi đã giáng thế, và chẳng bao lâu nữa, sẽ có mặt giữa mọi người. Trong công việc của Đức Chúa Trời làm cho thế giới hiện nay, Chúa Giê-xu đã không đến mà không có thông báo trước, hay chẳng được ai trông đợi, mong chờ. Thế nhưng nhiều người vẫn chối bỏ Ngài. Chúng ta có lời chứng của Thánh Kinh, nhưng một số người lại chẳng cần biết tới bộ sách ấy, y như nhiều người đã xem thường chẳng thèm biết tới Giăng Báp-tít trong thời của ông vậy.
B. Bức thông điệp và chức vụ của Chúa Giê-xu, là người đầy tớ (1:14-13:37).
1. Chức vụ của Chúa Giê-xu trong xứ Ga-li-lê
2. Chức vụ của Chúa Giê-xu ngoài xứ Ga-li-lê
3. Chức vụ của Chúa Giê-xu tại Giê-ru-sa-lem
Chúa Giê-xu có đầy đủ quyền phép của Đức Chúa Trời toàn năng - Ngài khiến kẻ chết sống lại, cho người mù sáng mắt, phục hồi các thân thể đã bị biến dạng, và quở yên cả những vùng biển đầy bão tố. Nhưng với tất cả quyền năng của mình, Chúa Giê-xu đã đến với nhân loại như một người đầy tớ. Chúng ta có thể dùng cuộc đời Ngài để làm mẫu mực cho cách chúng ta phải sống hôm nay. Như Chúa Giê-xu đã phục vụ Thượng Đế và tha nhân thế nào, chúng ta cũng phải hành động y như thế.
C. Sự chết và sống lại của Chúa Giê-xu, người đầy tớ (14:1-16:20).
Chúa Giê-xu đã đến như một người đầy tớ, cho nên nhiều người đã không nhận ra hoặc không chịu thừa nhận Ngài là Đấng Mê-si-a. Cả đến chúng ta cũng phải thận trọng để khỏi chối bỏ Đức Chúa Trời hay ý chỉ Ngài, vì Ngài không hoàn toàn khớp đúng với phần hình ảnh mà chúng ta tự vẽ ra là Đức Chúa Trời phải như thế nào.
Các đại đề mục
[td Luận đề: Chúa Cứu Thế Giê-xu
Phần lý giải: Chỉ một mình Chúa Cứu Thế Giê-xu mới là Con Đức Chúa Trời. Trong sách Mác, Chúa Giê-xu chứng minh thần tánh Ngài bằng cách chiến thắng bệnh tật, các quỉ, và sự chết. Tuy Ngài có quyền làm vua địa cầu, Chúa Giê-xu đã vâng lời Cha Ngài để chịu chết thay cho chúng ta.
Tầm quan trọng: Lúc Chúa Giê-xu từ chết sống lại, Ngài đã chứng minh Ngài là Đức Chúa Trời, có quyền tha tội, và có quyền thay đổi cuộc đời chúng ta, bằng việc tin Ngài để được tha tội, chúng ta có thể bắt đầu một cuộc đời mới, có Ngài làm người hướng dẫn mình.
Luận đề: Đầy tớ
Phần lý giải: Là Đấng Mê-si-a, Chúa Giê-xu làm ứng nghiệm những lời tiên tri trong Cựu ước bằng cách đến thế gian. Ngài đã không đến với tư cách một nhà vua đi chinh phục. Ngài đến như một tên đầy tớ. Ngài giúp nhân loại bằng cách nói cho họ biết về Đức Chúa Trời và chữa lành cho họ. Hơn nữa, bằng việc dâng mạng sống mình làm sinh tế chuộc tội, Ngài đã hoàn tất hành động phục vụ tối hậu.
Tầm quan trọng: Do gương tốt của Chúa Giê-xu, chúng ta phải sẵn sàng phục vụ Đức Chúa Trời và tha nhân. Sự cao trọng thật trong vương quốc của Chúa Cứu Thế đã được chứng minh là bằng việc phục vụ và hi sinh. Tham vọng hoặc tham quyền the, địa vị… không thể là động cơ thuc đẩy chúng ta hành động; trái lại, chúng ta phải làm công việc Chúa vì yêu mến Ngài.
Luận đề: Phép lạ
Phần lý giải: Mác chép lại nhiều phép lạ hơn là các bài giảng của Chúa Giê-xu. Rõ ràng Chúa Giê-xu là một con người của quyền năng và hành động, chứ không phải chỉ nói suông. Chúa Giê-xu làm phép lạ để thuyết phục người ta về Ngài là ai, và để dạy cho các môn đệ Ngài về lý lịch đích thực của Ngài là chính Đức Chúa Trời.
Tầm quan trọng: Càng tin chắc Chúa Giê-xu là Đức Chúa Trời, chúng ta sẽ càng thấy rõ quyền năng và tình yêu của Ngài. Các công việc quyền năng của Ngài chứng minh cho chúng ta thấy Ngài có quyền cứu rỗi bất cứ ai, bất chấp quá khứ của người ấy. Các phép lạ về sự tha tội của Ngài đem đến sự chữa bệnh, lành lặn và làm thay đổi đời sống người tin cậy Ngài.
Luận đề: Truyền bá Phúc âm
Phần lý giải: Chúa Giê-xu hướng chức vụ trước nhất vào dân Do-thái. Lúc các lãnh tụ Do-thái giáo chống lại Ngài, Chúa Giê-xu cũng đến với thế giới không phải Do-thái, để chữa bệnh và giảng đạo. Các binh sĩ La-mã, người Sy-ri và nhiều người ngoại quốc khác đã được nghe Tin Lành. Nhiều người đã tin và theo Ngài. Bức thông điệp cuối cùng của Chúa Giê-xu cho các môn đệ thách thức họ đi khắp thế gian để truyền giảng Phúc âm cứu rỗi.
Tầm quan trọng: Chúa Giê-xu đã vượt các ranh giới quốc gia, chủng tộc và kinh tế để truyền bá Tin Lành. Bức thông điệp về đức tin và sự tha tội của Ngài được dành cho cả thế gian chứ không phải chỉ riêng cho Hội thánh, hàng xóm hay quốc gia dân tộc chúng ta mà thôi. Chúng ta phải đến với những người đang có nhu cầu ngoài chính dân tộc chúng ta để hoàn thành khải tượng toàn cầu của Chúa Cứu Thế Giê-xu để mọi người ở khắp nơi đều được nghe bức thông điệp quan trọng này, và được cứu khỏi tội lỗi và sự chết.
Những địa điểm chính trong sách Mác: Trong cả bốn sách Phúc âm, cách thuật sự trong sách Mác theo đúng thứ tự thời gian hơn cả - nghĩa là phần lớn các câu chuyện đều được đặt vào các vị trí đúng theo thứ tự chúng đã thật sự xảy ra. Tuy là sách ngắn nhất trong cả bốn sách Phúc âm, Mác hàm chứa phần lớn các biến cố quan trọng; nó gói ghém phần hành động. Phần lớn hành động này tập trung trong xứ Ga-li-lê, nơi Chúa Giê-xu bắt đầu chức vụ. Ca-bê-na-um đã được Ngài dùng làm căn cứ hành quân (1:21; 2:1; 9:33) để từ đó Ngài đi ra các thành phố khác như Bết-sai-đa - nơi Ngài chữa lành cho một người mù (8:22 và tt), Ghê-nê-xa-rết nơi Ngài làm nhiều phép lạ chữa bệnh (6:53 và tt). Ty-rơ và Si-đôn (ở xa về phía Bắc) - nơi Ngài chữa lành cho nhiều người đuổi nhiều quỉ và gặp người phụ nữ Sy-rô Phê-ni-xi (3:8; 7:24 và tt), và Sê-sa-rê Phi-líp nơi Phi-e-rơ tuyên bố Ngài là Đấng Mê-si-a (8:27 và tt). Sau chức vụ tại Ga-li-lê và các vùng phụ cận của Ngài, Chúa Giê-xu hướng về Giê-ru-sa-lem (10:1). Trước khi đến đó, Chúa Giê-xu đã bảo trước với các môn đệ Ngài ba lần là Ngài sẽ phải bị đóng đinh vào thập tự giá tại đây, nhưng rồi Ngài sẽ sống lại (8:31; 9:31; 10:33,34).